Çok zeki olabilirsiniz, çok çalışkan da olabilirsiniz. Ama Türkiye’de bu, başarılı olmanız için yetmez. Hele hele bir iş sahibi olayım diyorsanız. Zeka, çalışkanlık ve başarıdan daha fazlasına ihtiyacınız var. Mesela en az bu saydıklarım kadar, hatta bu saydıklarımdan çok daha önemli bir faktör var ki o da “şans”. Türkiye’de öğrenciysen önce şanslı olacaksın, çok zeki olmasan da olur, çalışkan olmasan da olur, hatta  başarılı olmasan da olur.

Efendim biz, üniversiteye 180 soruluk tek bir sınavla girdik: ÖSS.

O kadar çok değişti ki artık hangi yıl bilmiyorum iki basamaklı ÖSS ve ÖYS sistemi değiştirilip üniversiteye tek sınavla öğrenci alınmaya başlanmıştı. Sınav soruları büyük oranda 9. sınıf konularından çıkardı. O sorunların da çoğu mantık sorusuydu, yorum gücünüz kuvvetliyse bir şekilde yapıyordunuz. Biz de o ara üniversiteye giriverdik.

2000-2003 arası, yani üniversiteye hazırlandığımız süreçte en büyük korkumuz sistemin değiştirilip yeniden ÖYS’nin getirilmesiydi, yani iki basamaklı sistemin. Çünkü ÖYS, doğrudan doğruya bilgiyi ölçüyordu, ezbere dayanıyordu, mantık yürütme falan sökmüyordu. İşin kötüsü biz ÖYS konularına hakim değildik. Okuldaki öğretmenler ÖYS konularını “nasıl olsa sınavda çıkmaz” diyerek, çok yüzeysel anlatıyordu, hoş ayrıntılı anlatsa da biz dinlemezdik. Neyse efendim, ha geldi, ha geliyor derken, biz üniversiteye ÖSS ile girdik. Biz girdiğimiz sene puan sistemi değişti ama zararı yok.

O yıllarda sızlanır dururduk, her şey bizi buluyor, her şey bizim üzerimizde deneniyor diye. Ne kadar şanssız olduğumuzdan yakınırdık, daha önce sınava girmiş olabilmek için “keşke” ile başlayan cümleler kuruyorduk. Bize göre eskiler çok daha şanslıydı.

Yıllar geçti, üniversite bitti, iş güç sahibi olduk ve şu an anlıyorum ki biz meğer çok çok şanslıymışız. Bizim sistem değişikliklerinden yakındığımız, ÖYS korkularıyla yatıp kalktığımız yıllar eğitim sitemimizin en istikrarlı yıllarıymış. Sonrasında sistem o kadar değişti, o kadar değişti ki ne öğrencinin aklı fikri eriyor, ne de öğretmenin. Eğitim sistemindeki değişiklikler neredeyse ayrı bir uzmanlık olacak. Üniversitelerde “eğitim sistemindeki değişiklikleri izleme” diye bölüm açılsın desek hani saçmalamış bile sayılmayacağız. Şimdi okula yeni başlayacak çocuklara bakıyorum bakıyorum da içimden “vah vah” diyorum. Şimdi bu ufacık yavrucağın üzerinde kim bilir kaç sistem denenecek, kaç yüz tane sınava girecek, eğitim hayatının kaç bin gecesini sınava çalışarak harcayacak, stres çekecek, sonra bir gün gelecek üniversiteyi bitirecek ve kim bilir kaç yıl iş arayacak. Belki bulacak, belki de bulamayacak.

Ne kadar şanslı bir öğrencilik hayatı yaşadığımızı anlamak için çok uzağa değil şöyle geçen yıla bu zamana bakmak bile yeterli. Ama anlaşalım, teferruata girmek yok, sadece öğrencileri ilgilendiren değişikliklere bakacağız. Öğretmenleri ilgilendiren konulara da girersek çıkamayız. Ne olmuştu?

 

…

 

Daha sayalım mı? Bu liste uzar da uzar. Biz uzatmayalım sözün kısası makbuldür.

 

Biz şanssızlıktan yakınırken şans bizim yüzümüze gülüp dururmuş meğer, hem de 32 dişini göstere göstere. Ne kadar şükretsek azdır. Ucuz yırtmışız vesselam.