İŞKODRALI ACİZÎ SÜLEYMAN DEDE DİVANI’NIN DİL VE ÜSLUP BAKIMINDAN İNCELENMESİ
Mehmet Ünal
Mehmet PEKTAŞ
ÖZET:
Süleyman Dede, İşkodra doğumlu olup Sâdî tarikatının Acizîye şubesini kurmuştur. Sadeddin Cebavî, tarafından kurulan Sadilik, özellikle Suriye bölgesinde yayılmıştır. Sâdîye tarikatı, Selâmîye kolunun kurucusu Abdüsselam Hazretleri ile Anadoluya girmiş, İstanbul'dan Rumeliye geçmiş ve Rufâîyye, ve Bektaşilik gibi fütüvvetle karımıştır. Acizî Süleyman Dede, İstanbul'da ilim tahsil ettikten sonra tasavvufa yönelerek ederek Perzerine yerlemiş, H. 1151'de burada vefat etmiştir. Acizî Süleyman Dedenin tasavvufî ve ahlâkî konulardan bahseden manzum bir pendnamesi ile divanı bulunmaktadır. Bu çalışmada, Acizî Süleyman Dede'nin ilahi ve müfredlerden müteşekkil divanı incelenecektir. Böylelikle şairin, Türkçeyi kullanma gücü, dil ve üslup özellikleri, nazım şekli ve vezin tercihleri göz önüne serilerek, dini-tasavvufi dünyasına yönelik çıkarımlar yapılacaktır.
Anahtar Kelimeler: Süleyman Dede, Sadi Tarikatı, İşkodra, Divan, Aciziye