Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eski Türk Edebiyatı Anabilim Dalı'nda Prof. Dr. Yaşar Aydemir danışmanlığında hazırladığımız master tezimize "Dosyalar" modülünden ulaşabilirsiniz.
XIV. YY DİVAN ŞİİRİNDE SEVGİLİYE DAİR BENZETMELER
(ÖZET)
Selçuklu egemenliğinin sona erip beylikler ve Osmanlı Devleti’nin kuruluş dönemine rastlayan XIV. Yüzyıl, edebî anlamda bir dönüm noktası olmuştur. Resmi dil olarak Farsçanın terk edilişinin ardından bu yüzyılda, Türk dili Anadolu’da tamamıyla yerleşmiş ve edebiyat dili haline gelmiştir. Bu bakımdan Divan Edebiyatı’nın temelleri daha çok bu yüzyılda aranmalıdır. Çalışmamızda, Divan şiirinin merkezinde geniş bir yer işgal eden sevgili tipi derinlemesine incelenerek Divan edebiyatının oluşum sürecine ışık tutulmaya çalışılmıştır. 14. yüzyıldaki sevgili anlayışının tam anlamıyla ortaya konulması ve geleneğin oluşum sürecindeki rolünün belirlenmesi gelenek-sanatkâr-toplum ilişkisinin ortaya konularak edebi açıdan pek çok problemin çözümünü sağlayacak, sonraki yüzyılların anlaşılması ve değerlendirilmesinde yol gösterici olacaktır.
Çalışmamızda, şairler tarafından ortak bir muhatap olarak benimsenen sevgili, benzetmeler çerçevesinde değerlendirilerek, sevgili tipi ile tabiat, devlet, teşkilatı, toplum yapısı, sosyal hayat, gelenek, kozmografya ilişkisi belirlenmeye, aşığın sevgili karşısındaki konumu ortaya konulmaya çalışılmıştır.