Divan edebiyatının en büyük kaside ve hiciv şairi Nef'i'nin boğularak öldürülmesinin anlatıldığı "XVII. YY DİVAN ŞAİRİ NEF'İ'NİN KATLEDİLMESİ" isimli makalemiz, "Bilimsel Yazılar" bölümüne eklendi.

XVII. YY. DİVAN ŞAİRİ NEF’Î’NİN KATLEDİLMESİ

Giriş

XVII. yy. şairlerinden Nef’î, yaşadığı devirden itibaren üstat kabul edilmiş, sonraki dönemlerde söz söylemedeki kudreti aşılamayarak Divan şiirinin en önemli şairlerinden birisi sayılmıştır. Gazel ve kaside sahasında eser veren şair, asıl şöhretini kasideleriyle yakalamıştır. Nef’î, övgü ve yergi şairi olarak tanınmış, kasidelerinde memduhlarını göklere çıkarırken, hicivlerinde muhataplarını ustalıkla yerin dibine geçirmiştir. Övgüleri ona kapılar açarken, hicivleri ise sonunu hazırlamıştır.

Tarihin hemen her döneminde eleştiri ve yergiye sıcak bakılmamış, bu yolda söz söyleyenlerin başı beladan kurtulmamıştır. Hoşgörünün egemen olduğu Osmanlı zamanında da bazı şairler dilleri yüzünden katledilmişlerdir. XIV. yy.’da Nesîmi’nin, “derisi yüzülmek suretiyle katline” fetva verildi. XV. yy.’da Fatih Sultan Mehmed zamanında âlim ve şair Tokatlı Molla Lûtfî hicivleri sebebiyle ona düşman olanların zındıklık suçlaması neticesinde, XVI. yy.’da genç şair Figânî yazmadığı fakat iftiralarla kendisine mal edilen bir beyit sebebiyle idam edilmişlerdir.

XVII. yy.’da, IV. Murad devrinde Nef’î’nin dışında muasırı Mantıkî de hicivleri sebebiyle öldürülen ilmiyle maruf bir şairdir.

XVIII. yy.’da da hiciv ve hezel gibi Divan edebiyatının tâlî nevilerinde verilen eserlerde artış meydana gelmiştir. III. Ahmed ve İbrahim Paşa’nın iltifatına mazhar olan ve “Reis-i Şairân” unvanı verilen Osmanzâde Tâib Efendi ise Kahire kadılığı sırasında aleyhinde söz söylediği Mısır valisi tarafından öldürtülmüştür.

devamı..